Jak oświetlić salon i jakie lampy wybrać? Projektowanie oświetlenia - poradnik doboru

Poprawne zaprojektowanie oświetlenia salonu jest zabiegiem stosunkowo trudnym. Z jednej strony pomieszczenie powinno być odpowiednio doświetlone. Z drugiej, umieszczając we wnętrzu kilka źródeł światła bardzo łatwo o przesadę, a nadmiar oświetlenia sprawi, że efekt aranżacji będzie kompletnie odmienny od zamierzonego – nienaturalny, pretensjonalny i pełen chaosu. W jaki sposób oświetlić i jakie lampy do salonu wybrać, aby należycie spełnił swoje funkcje? Skorzystaj z naszego poradnika.

Spis treści:

• Rodzaje oświetlenia – wydzielenie stref salonu
• Planowanie oświetlenia salonu
• Wybór odpowiednich lamp i opraw
• Dobór barwy i ilości światła
• Praktyczne wskazówki i dodatkowe rozwiązania
• Przykładowe aranżacje oświetleniowe
• Błędy jakich należy unikać przy projektowaniu oświetlenia
• Porady ekspertów i architektów wnętrz
• FAQ – pytania i odpowiedzi

Pierwszym krokiem przy oświetlaniu każdego pomieszczenia jest zadanie sobie pytania: „co będzie się tutaj działo?”. Różne czynności wymagają bowiem odmiennych źródeł i natężenia światła. Inne światło powinno wybrać się do pracy, a inne do relaksu. Na jeszcze inne można zdecydować się w pomieszczeniu, w którym rodzina będzie jadła wspólne posiłki.

Dobierając oświetlenie warto też pokusić się o szczyptę powściągliwości. Jak twierdzą eksperci, głównym błędem popełnianym podczas oświetlania salonu jest jego prześwietlenie. Nie ma niczego gorszego niż konieczność oglądania sufitu z milionem dziur. Oświetlenie powinno być funkcjonalne, ale też eleganckie.

Rodzaje oświetlenia – wydzielenie stref salonu

W dobrze oświetlonym pokoju dziennym powinny znajdować się trzy rodzaje światła: ogólne, zadaniowe oraz dekoracyjne. Używane w różnych porach dnia oraz w różnych celach poprawi funkcjonalność i komfort użytkowania pomieszczenia. Zbuduje również atmosferę i niepowtarzalny klimat wnętrza.

Oświetlenie ogólne salonu – światło centralne

Oświetlenie ogólne ma stanowić coś w rodzaju oświetleniowej bazy, którą należy obudować dodatkowym światłem. Tylko w pełnym zestawieniu, lampy będą mogły skutecznie doświetlić przestrzeń i sprawić, by prezentowała się ona ciekawie i gustownie.

Zadaniem światła centralnego jest dobre i równomierne doświetlenie całego pomieszczenia. Kiedyś światło centralne równało się dużemu żyrandolowi zamontowanemu na środku pokoju. Dzisiaj odchodzi się od takiego rozwiązania, ponieważ nawet największa lampa nie doświetli dobrze całej przestrzeni. Jakie rozwiązania stosuje się dzisiaj?

• Centralny żyrandol uzupełniony o dodatkowe punkty światła. Mogą to być oczka sufitowe lub spoty. Może to być także system szynowy, który w każdej chwili można wyregulować.
• Kilka takich samych typów lamp rozmieszczonych w całym pomieszczeniu. Mogą to być mniejsze żyrandole, lampy wiszące i sufitowe. Efekt ma być taki, że cały salon rozświetlony jest równomiernie.

Naszym zdaniem warto pamiętać o tym, że życie w salonie toczy się także po zmroku, dlatego uzupełnić oświetlenie centralne o lampy zadaniowe lub akcentowe i dekoracyjne.

Oświetlenie zadaniowe

Oświetlenie zadaniowe, zwane również roboczym, jest przeznaczone do oświetlania miejsc, gdzie wykonywane są konkretne zadania. Jego celem jest zapewnienie odpowiedniego poziomu światła do wykonywania precyzyjnych czynności. Najczęściej są to:

• Lampy do czytania umieszczane przy sofach lub fotelach, często z elastycznym ramieniem.
• Lampy ścienne z ruchomym ramieniem, umożliwiające skierowanie światła dokładnie tam, gdzie jest potrzebne.
• Lampy wiszące nad stołem, przydatne podczas kolacji, pracy, spotkań, czy zabawy z dziećmi.

Oświetlenie punktowe – akcentowe i dekoracyjne

Oświetlenie punktowe służy do skierowania światła na konkretne miejsca w pomieszczeniu, tworząc akcenty i podkreślając wybrane elementy dekoracyjne lub funkcjonalne. Jest to kluczowy element doświetlający oraz sposób do tworzenia nastroju. Stosuje się tutaj przeważnie:

• Reflektory do podkreślania obrazów, rzeźb czy innych dekoracji.
• Kinkiety stosowane jako oświetlenie akcentowe, jak i praktyczne źródło światła w strefie nad kanapą.
• Światło punktowe montowane w sufitach (oczka, spoty tuby, downlighty), często używane do oświetlenia półek, czy innych elementów architektonicznych.

Z kolei w oświetleniu dekoracyjnym najcześciej stosuje się:

• Lampy podłogowe umieszczone na najniższym poziomie salonu pomogą wykreować przytulną, pełną ciepła atmosferę. Zwłaszcza w nocy. Aby osiągnąć „bajkowy” efekt, rozmieść je równomiernie, w kierunku do ścian. Dzięki temu ciepły blask światła będzie odbijał się do środka wnętrza, przypominając światło świec.
• Lampy stołowe to jeden z lepszych sposobów na zbudowanie nastroju w salonie. Lampę z abażurem można ustawić na stoliku kawowym lub komodzie. Mniejsze modele można pięknie wkomponować w półkę na książki lub ustawić je na parapecie.

Planowanie oświetlenia salonu

Po poznaniu podstawowych stref w salonie, możesz przejść do odpowiedniego zaprojektowania oświetlenia. W tym celu musisz wziąć pod uwagę najistotniejsze uwarunkowania i przeanalizować dostępną przestrzeń. Składają się na to:

• Wymiary salonu – dokładne zmierz długości, szerokości oraz wysokości pomieszczenia. Na podstawie tych wymiarów można określić, ile źródeł światła będzie potrzebne oraz jaka powinna być ich moc i rozproszenie.
• Wysokość sufitu może skutkować zastosowaniem płaskich plafonów lub lamp sufitowych przylegających do sufitu, natomiast wysoki sufit pozwala na użycie wiszących żyrandoli i lamp o większych gabarytach.
• Rozmieszczenie mebli – ustal, gdzie znajdują się główne meble, takie jak sofa, stół, fotele. To one często tworzą strefy oświetleniowe i mają wpływ na rozmieszczenie źródeł światła w kluczowych obszarach wnętrza.
• Miejsca do relaksu – wyodrębnij strefy przeznaczone do odpoczynku, jak sofa czy kącik czytelniczy.
• Miejsce do pracy – jeśli w salonie znajduje się biurko lub kącik do pracy, uwzględnij je jako odrębną strefę.
• Strefa jadalna – jeśli w salonie znajduje się stół, będzie wymagał odrębnego oświetlenia.
• Orientacja okien – sprawdź jak światło przemieszcza się po pomieszczeniu w ciągu dnia. Wykorzystaj naturalne światło do maksymalnego doświetlenia salonu, a sztuczne oświetlenie planuj jako uzupełniające i dekoracyjne.
• Rolety i żaluzje – uwzględnij je bo dzięki nim możesz kontrolować ilość światła wpadającego do pomieszczenia, co jest szczególnie ważne w upalne dni lub gdy chcesz stworzyć bardziej intymną atmosferę.
• Styl wnętrza – weź pod uwagę to w jakim stylu wykańczasz swój dom. Każdy styl cechuje się różnego rodzaju oprawami.

Wybór odpowiednich lamp i opraw

Jeśli już wiesz ile stref świetlnych stworzysz w swoim salonie, gdzie potrzebujesz oświetlenia ogólnego, a gdzie zadaniowego i dekoracyjnego, przyszedł czas na kilka przykładów i wskazówek na temat tego, jak dobierać odpowiednie lampy do salonu.

Jaki żyrandol wybrać do salonu?

Jeśli masz dużo miejsca a sufit jest wysoki, wybór żyrandola do salonu będzie prostym zadaniem. Oświetlenie ma być spójnym elementem całego wnętrza, więc żyrandol powinien pasować do ogólnej stylistyki salonu. W klasycznym wnętrzu postaw na metalowy żyrandol z materiałowymi abażurami (jasnymi!) lub świecznikowymi kloszami – pozwolą dobrze rozproszyć światło. W nowoczesnym salonie możesz postawić na nowoczesne żyrandole z otwartymi kloszami w kształcie kul o mlecznej lub białej barwie. Unikaj opraw, które pochłaniają światło – czarne abażury, zamknięte klosze, itp.

W przypadku niższych pomieszczeń postaw na lampy sufitowe o niższym profilu, a w skrajnych przypadkach, gdy jest on bardzo niski – wybierz plafony sufitowe. Tutaj również weź pod uwagę to, by nie pochłaniały światła – staiaj na mleczne lub białe dyfuzory lub jasne i miękkie tkaniny.

Lampy zadaniowe – stołowe i podłogowe

Umieszczenie w salonie oświetlenie do zadań specjalnych, na przykład lampy do czytania jest zasadne, jeśli regularnie w nim czytasz lub pracujesz. Zwłaszcza, jeśli we wnętrzu panuje niski poziom naturalnego światła słonecznego.
Umieszczona pomiędzy dwoma fotelami stojąca lampa zapewni źródło światła podczas czytania ulubionej lektury. Pomoże również stworzyć intymny „kącik rozmów”.

Wartym rozważenia dodatkiem dla wiszącego nad głową żyrandola może być umieszczenie w salonie dużej lampy podłogowej. Emitując intensywne światło, doskonale poradzi sobie jako dodatkowe źródło światła, np. podczas wizyty gości.

Jeśli oglądasz w salonie telewizję, starannie wybierz otaczające odbiornik lampy. Taki zabieg pozwoli uniknąć oślepiania i dyskomfortu. Oglądanie ulubionego serialu w towarzystwie jasnych refleksów świetlnych nad głową lub naprzeciw telewizora może okazać się wyjątkowo irytujące. Dobrym pomysłem okaże się wybór lamp sufitowych z funkcją ściemniania lub rezygnacja z wiszącego żyrandola na rzecz lampy stojącej. Możesz też postawić na ledowe oświetlenie ustawione za telewizorem lub kinkiety umieszczone na ścianie. Pięknie prezentują się szczególnie te dające pionowe refleksy.

Jeśli chcesz, by salon nabrał szlachetnego charakteru, umieść na ścianach ozdobne kinkiety. W zależności od stylistyki pomieszczenia mogą być wykonane ze szkła, metalu, brązu czy mosiądzu.

Lampy dekoracyjne ozdobą salonu

Oprócz światła ogólnego i lamp, które przydają Ci się np. podczas oglądania telewizji czy czytania książki, warto uzupełnić salon o oświetlenie dekoracyjne, które ma tworzyć nastrój wnętrza. Takie lampy powinny być eleganckie, powinny pasować do wnętrza i pięknie je uzupełniać. Mogą to być kinkiety z dekoracyjnymi kloszami, ciekawe lampy podłogowe lub lampy stołowe, które idealnie sprawdzają się do tego zadania.

Pomimo zmieniających się trendów, chcesz postawić na jeden centralny żyrandol? A może masz już wyprowadzone przewody i teraz trudno jest Ci zmienić układ oświetlenia? Spokojnie, Twój salon nadal może wyglądać elegancko. Pamiętaj tylko, że przy jednym punkcie światła centralnego, jeszcze więcej uwagi musisz poświęcić na dodatkowe punkty światła zadaniowego i dekoracyjnego. Koniecznie wybierz dodatkowe lampy stołowe, kinkiety czy lampy podłogowe, które wyrównają świetlne proporcje całego pomieszczenia.

Dobór barwy i ilości światła

Przy projektowaniu oświetlenia nie bez znaczenia pozostaje moc żarówek oraz barwa światła. Można dobrać jedną lampę LED o dużej mocy lub kilka mniejszych o niższej. Ważne by oświetlenia nie było zbyt mało, ale i zbyt dużo. Warto na początku zastanowić się nad barwą światła, gdzie:

• Ciepła barwa światła (2700K-3000K) tworzy przytulną i relaksującą atmosferę, idealną do stref wypoczynkowych i wieczornego relaksu. Dobrze komponuje się z naturalnymi materiałami i klasycznym wystrojem wnętrz.
• Neutralna barwa światła (3500K-4500K) jest najbardziej zbliżona do naturalnego światła dziennego, co sprawia, że jest uniwersalna i odpowiednia do różnych zadań i aktywności w salonie. Sprawdza się dobrze w przestrzeniach, gdzie potrzebne jest jasne, ale nie za ostre światło, np. w strefie jadalnej.
• Zimna barwa światła (5000K-6500K) jest energetyzująca i pobudzająca, co może być przydatne w strefach pzadaniowych, gdzie potrzebna jest większa koncentracja i dokładność. Jednak może sprawiać wrażenie chłodniejszego (niebieskiego) i mniej przytulnego wnętrza, więc należy używać jej z umiarem.

Dobór niezbędnej ilości światła w salonie

Średnia wartość światła na 1 m² w salonie wynosi 150 lumenów. Jest to wartość pośrednia pomiędzy minimalnym i maksymalnym zalecanym natężeniem oświetlenia, które wynoszą odpowiednio 100 i 200 luksów. W przypadku stref zadaniowych można użyć wartości większej: 300 lumenów.

Przykład oświetlenia salonu o powierzchni 20 m²

• Powierzchnia salonu: 20 m²
• Średnia ilość lumenów na 1 m²: 150 lm/m²
• Całkowita ilość lumenów: 150 lm/m² × 20 m² = 3000 lumenów
• Niezbędna ilość źródeł światła / żarówek LED) 4x10W lub 5x8W lub 7x6W

Przykład oświetlenia salonu, gdzie występują 3 strefy – wypoczynkowa z sofą 10m², jadalnia ze stołem 10m² oraz aneks kuchenny z wyspą 10m²

Strefa wypoczynkowa (10 m²) – 1500 lumenów

• 1 lampa podłogowa: 600 lumenów (8W LED)
• 1 lampa stołowa: 400 lumenów (6W LED)
• 2 kinkiety: 250 lumenów (2 × 3W LED)

Strefa jadalna (10 m²) – 1500 lumenów

• 3 lampy wiszące nad stołem (3x6W) lub 3 spoty sufitowe (3x6W) lub 1 lampa wisząca 18W

Aneks kuchenny (10 m²) – 3000 lumenów (dobre oświetlenie zadaniowe)

• 1 lampa sufitowa: 1500 lumenów (18W LED)
• Oświetlenie pod szafkami: 1500 lumenów (2 × 10W LED)

lub

• 3 lampy wiszące nad wyspą – 1800 lumenów (3×8 W)
• 1 lampa sufitowa – 1200 lumenów (3x6W)

Praktyczne wskazówki i dodatkowe rozwiązania

By uprościć sobie życie, warto niekiedy skorzystać z bardziej innowacyjnych rozwiązań i wybierać lampy LED z dodatkowymi funkcjami. Mogą to być np.:

• Lampy z regulacją zwisu – dostosujesz długość do wysokości sufitu
• Lampy ze ściemniaczami – dzięki nim regulujesz ilość światła w pomieszczeniu
• Lampy z możliwością zmiany barwy światła – pozwalają na wybór ciepłej, neutralnej lub zimnej temperatury barwowej
• Wykorzystywanie całej kolekcji oświetlenia – prościej zaaranżować salon kupując kinkiety, lampy sufitowe, wiszace i stojące z tej samej kolekcji.
• Korzystaj z gotowych kompletów oświetlenia szynowego, który pozwala wydzielać strefy w salonie. Mogą mieć np. kształt litery L – opcje narożne.
• Zastanów się nad zakupem lamp przenośnych, które można przestawiać z miejsca na miejsce.
• Wykorzystaj żarówki SMART z możliwością sterowania ilością światła.
• Wybieraj dedykowane lampy do salonu, które spełniają wiele funkcji jednocześnie – oświetlają i dekorują przestrzeń.

Przykładowe aranżacje oświetlenia salonu

Błędy jakich należy unikać przy projektowaniu oświetlenia

W dużym skrócie – lista błędów, które są najcześciej popełniane przez osoby, które dotąd nie miały styczności z doborem i zakupem oświetlenia.

1. Dobierając oświetlenie warto też pokusić się o szczyptę powściągliwości. Jak twierdzą eksperci, głównym błędem popełnianym podczas oświetlania salonu jest jego prześwietlenie. Nie ma niczego gorszego niż konieczność oglądania sufitu z milionem dziur. Oświetlenie powinno być funkcjonalne, ale też eleganckie.
2. Niektórzy uważają, że jeśli salon jest naprawdę dobrze oświetlony naturalnym, słonecznym światłem, a źródło ogólnego oświetlenia może okazać się zupełnie zbędne – to błąd. Można to czasami zauważyć w nowoczesnych, przestronnych mieszkaniach z ogromnymi oknami. Niestety, niewielu z nas może pochwalić się właśnie takim wnętrzem.
3. Nie umieszczaj lamp bezpośrednio nad telewizorem, aby uniknąć odblasków i refleksów na ekranie.
4. Niewłaściwe rozmieszczenie lamp – zbyt wiele źródeł światła obok siebie
5. Niedopasowanie oświetlenia (wykończenie, mat, połysk, kolory, wielkości, typy) do stylu wnętrza i pozostałych dekoracji w salonie.
6. Nieodpowiednio dobrana barwa światła do konkretnych stref.
7. Nie wykorzystywanie pustych przestrzeni na oświetlenie dekoracyjne i akcentujące – lampy podłogowe, stołowe, kinkiety.

To nie jedyne błędy jakie można popełnić projektując i wybierając lampy do salonu. Miej jednak świadomość, że nie da się uniknąć wszystkich, ale mamy nadzieję, że uda Ci się je ograniczyć do minimum.

Porady ekspertów i architektów wnętrz

Poświęć jeszcze kilka minut i zobacz najlepsze porady ekspertów i projektantów wnętrz. Pamiętaj, że urządzasz własne mieszkanie! Niedoskonałości lub indywidualne podejście i eksperymentowanie ze światłem może stworzyć coś oryginalnego, coś co definiuje Twoje podejście do życia i spędzania czasu wolnego. Niekiedy nie warto powielać tego co jest modne, a niekiedy :oklepane”.

„Luksus osiągniesz wtedy, gdy wszystko wydaje się doskonałe, gdy stworzysz odpowiednią równowagę między wszystkimi elementami aranżacji. Nienachalna teatralność – na tym polega mój luksus.”

Projekty Deniota często zawierają innowacyjne oświetlenie, które harmonijnie łączy się z luksusowymi materiałami i wyrafinowaną paletą kolorów​ (LuxDeco)​.

Jean-Louis Deniot

Forma podąża za funkcją – to zostało źle zrozumiane. Forma i funkcja powinny być jednością.”

Filozofia Wrighta podkreśla znaczenie integracji projektowania oświetlenia z ogólną formą architektoniczną, aby tworzyć harmonijne i funkcjonalne przestrzenie

Frank Lloyd Wright

„Twój dom powinien opowiadać historię o tym, kim jesteś, i być zbiorem tego, co kochasz.”

Berkus kładzie nacisk na spersonalizowany design, sugerując, że oświetlenie powinno odzwierciedlać osobisty styl i przyczyniać się do narracji domu​.

Nate Berkus

„Aby dom był udany, obiekty w nim muszą komunikować się ze sobą, odpowiadać i balansować nawzajem.”

Podejście Putman polega na wykorzystaniu oświetlenia do tworzenia dialogu i równowagi między różnymi elementami w przestrzeni​.

Andrée Putman

FAQ – pytania i odpowiedzi

Jaka lampa do salonu?

W zależności od wysokości sufitu, jako oświetlenie ogólne wybierz żyrandol lub lampę sufitową. Do oświetlenia akcentującego i dekoracyjnego użyj kinkietów ściennych, lamp stołowych i podłogowych. Niekiedy warto uzupełnić oświetlenie o oprawy punktowe, które dopełnią ciemniejsze zakątki w salonie.

Jak rozplanować oświetlenie w salonie?

Podziel salon na strefy, gdzie każda z nich będzie posiadała jedną lampę główną. Najczęściej będzie to strefa wypoczynku, jadalna i strefa zadaniowa. W strefie wypoczynkowej sprawdzi się żyrandol lub lampa sufitowa, w strefie jadalnej najlepsza będzie lampa wisząca, a w strefie zadaniowej tuby i spoty sufitowe o dużej mocy.

Ile punktów oświetleniowych w salonie?

W salonie warto zaplanować co najmniej trzy punkty oświetleniowe: główne oświetlenie sufitowe, które zapewni równomierne rozproszenie światła w całym pomieszczeniu; dodatkowe oświetlenie, takie jak lampy stojące lub stołowe, które umożliwią tworzenie przytulnej atmosfery; oraz akcentowe oświetlenie, na przykład kinkiety lub taśmy LED, do podkreślenia elementów dekoracyjnych lub stref funkcjonalnych.

Ile lumenów do salonu na 1m2?

Do salonu zaleca się średnio 100-150 lumenów na metr kwadratowy. Ostateczna ilość zależy od preferencji oraz funkcji pomieszczenia. Jeśli salon służy również jako miejsce do czytania lub pracy, warto rozważyć większą ilość lumenów w wybranych strefach. Dzięki temu uzyskasz optymalne oświetlenie, które zapewni komfort i funkcjonalność przestrzeni.

Ile luxów do salonu na 1m2?

Do salonu zaleca się około 100-300 luksów, w zależności od potrzeb i przeznaczenia pomieszczenia. Do ogólnego oświetlenia wystarczające jest 100, ale w miejscach, gdzie wykonywane są bardziej precyzyjne czynności, takie jak czytanie czy praca, warto zapewnić około 300 luksów. Taka różnorodność natężenia światła zapewni komfort i funkcjonalność w różnych sytuacjach.

Jaką barwę światła wybrać do salonu?

Do salonu w strefie odpoczynku i relaksu najlepiej wybrać ciepłą barwę światła, czyli w zakresie 2700-3000 K. Ciepłe światło tworzy przytulną i relaksującą atmosferę, sprzyjającą wypoczynkowi i spotkaniom towarzyskim. W strefie zadaniowej do pracy i nauki lepsza będzie barwa neutralna około 4000K. Można również rozważyć źródła światła LED z możliwością regulacji barwy, co pozwala na dostosowanie oświetlenia do różnych sytuacji.