Jak obliczyć pobór, zużycie i koszty prądu?

Współczesny świat w dużej mierze opiera się na urządzeniach elektrycznych i elektronicznych. Komputery, oświetlenie, pralki, odkurzacze, lokówki i wiele, wiele innych urządzeń działa dzięki energii elektrycznej. Każdy z tych przedmiotów w związku z poborem energii elektrycznej generuje jednak pewne koszty – zależne od zużytej energii. Jak obliczyć pobór, zużycie i koszty prądu poszczególnych urządzeń w domu?

Co będzie potrzebne do obliczenia zużycia prądu?

Samodzielne obliczenie zużycia prądu w domu nie jest skomplikowane i nie wymaga specjalistycznej wiedzy. Musisz co prawda znać kilka parametrów, ale znajdziesz je bez problemu w swoich rachunkach za prąd i opakowanie żarówki lub instrukcji obsługi urządzenia, które będziesz sprawdzać. Jeśli natomiast chcesz sprawdzić dzienne zużycie prądu, wystarczy rachunek za prąd i opcjonalnie dostęp do licznika. Jakie więc parametry powinieneś sprawdzić?

• cena prądu za kilowatogodzinę u dostawcy energii elektrycznej,
• moc urządzenia, którego pobór prądu chcesz obliczyć w watach lub kilowatach,
• czas pracy urządzenia – w przypadku urządzeń takich jak lodówka będzie to 24 godziny na dobę, w przypadku innych urządzeń czas pracy jest różny w zależności od gospodarstwa domowego, a niekiedy także pory roku (np. żarówek dłużej w ciągu dnia używa się w porze jesienno-zimowej, gdy szybciej robi się ciemno, a krócej latem).

Od czego zależy cena prądu?

Nie da się ukryć, że z roku na rok rachunki za energię elektryczną rosną. Nie dlatego, że nagle pobierasz go więcej, ale rosną stawki za prąd – niezależnie od taryfy. Przykładowo, w 2019 średnia stawka za prąd wynosiła 0,57-0,65 zł/kWh. W 2020 roku trzeba było już zapłacić od 0,64 do 0,73 zł/kWh. W 2021 roku średni koszt za kilowatogodzinę to 0,69-0,75 zł. Prowadzi to do prostej konkluzji: od 2019 do 2021 roku średnia cena prądu wzrosła aż o 20%.

Jak można zauważyć, średnia cena prądu w Polsce podawana jest w przedziałach dwóch różnych kwot. Z czego to wynika? Otóż na koszt 1 kWh wpływa kilka czynników. Najważniejszym z nich jest przesył energii, nazywany także opłatą dystrybucyjną. Zależy ona od terenu, na którym mieszkasz. Innym czynnikiem jest tak zwana opłata handlowa, czyli wybrana taryfa. Każdy dostawca w Polsce (a jest ich kilkunastu) ustala własne taryfy regulujące ceny za energię elektryczną. Nie oznacza to jednak, że mogą podnosić ceny w sposób dowolny. Najwięksi dostawcy mają obowiązek przedstawienia taryf opłat do akceptacji przed Urząd Regulacji Energetyki (URE), który ustala również opłaty dystrybucyjne.

Taryfa jednostrefowa a dwustrefowa

Wśród najpopularniejszych taryf u dostawców energii elektrycznej wymienić można G11, G12 i G12w. G11 to tak zwana taryfa jednostrefowa, a G12 i G12w to taryfy dwustrefowe. Różnią się one między sobą ceną 1 kWh w zależności od pory dnia. W taryfie jednostrefowej stawka jest stała, to znaczy, że niezależnie od godziny w ciągu doby, cena za prąd będzie taka sama. Sprawdzi się ona przede wszystkim u osób pracujących zdalnie lub rodzin z dziećmi gdy cały dzień ktoś jest w domu i korzysta z energii elektrycznej.

Taryfa dwustrefowa dzieli dobę na dwie części. Stawka dzienna jest na ogół droższa a wieczorami tańsza. To więc doskonała opcja dla osób, które są bardziej aktywne wieczorem, na przykład pracują na etat poza domem, a w ciągu dnia najczęściej nikogo nie ma w domu. Wyjątkiem jest taryfa G12w, czyli tak zwana weekendowa. Jej wybór sprawi, że wyższe koszty ponosi się w ciągu tygodnia (od poniedziałku do piątku), a niższe w weekendy. To więc opcja dla osób, które najbardziej aktywne w domu są w weekend.

Kilowatogodzina kWh – co to takiego?

Cenę prądu podaje się w odniesieniu do kWh. Kilowatogodzina jest to jednostka zużycia energii elektrycznej wykorzystywana między innymi przez dostawców prądu. Kilowatogodzina to odpowiednik 1000 watów zużywanych w trakcie jednej godziny. Przykładowo 1 kWh wystarczy na około 30 minut ciągłego gotowania się wody w przeciętnym czajniku elektrycznym lub jeden cykl pracy zmywarki.

Jak sprawdzić ile prądu zużywa sprzęt elektryczny

Podane wartości są uśrednione. Nie jest bowiem tak, że każdy czajnik elektryczny czy zmywarka zużywają w tym samym czasie tyle samo prądu. By przekonać się, jaką moc ma dane urządzenie, warto zajrzeć do instrukcji obsługi (lub opakowania po żarówce), w której zawsze znajdują się takie informacje. Opcjonalnie, jeśli nakleiłeś na sprzęt dołączoną w zestawie etykietę energetyczną, na niej także znajdziesz interesującą Cię informację.

Klasa energetyczna, a pobór prądu

Na urządzeniach elektrycznych jak lodówka czy pralka, ale również lampa LED, powinna znajdować się informacja na temat klasy energetycznej urządzenia. Jest to temat bezpośrednio związany z efektywnością energetyczną, która ma zwiększać ekologiczną świadomość ludzi na całym świecie. Jeszcze niedawno, najwyższą klasą energetyczną (oznaczającą najbardziej energooszczędne urządzenia) była A++. W 2021 roku Unia Europejska wprowadziła nowe etykiety energetyczne, zgodnie z którymi istnieje 7 klas energetycznych (od A do G). Usunięte zostały „+”. Ponadto o wiele trudniej jest uzyskać ocenę A dla urządzenia, ponieważ klasa ta zostaje zarezerwowana dla najbardziej wydajnych produktów, które mają powstać w przyszłości. Nie powinien więc zdziwić fakt, że lodówka klasy A+, którą oglądaliście rok temu, obecnie oznaczona została jako E. Wydajność urządzeń nie uległa zmianom i jest taka sama jak przed 1 marca, zmieniła się jedynie ich klasa energetyczna, która ułatwić porównanie energooszczędności różnych modeli tego samego typu produktów.

Jak obliczyć zużycie prądu? Wzór

Znając już wszystkie niezbędne elementy do obliczenia zużycia prądu, pora przejść do praktyki, czyli obliczania poboru prądu oraz jego kosztu. Jak już wspominaliśmy, możesz obliczyć cenę prądu, jaką generuje dziennie dane urządzenie lub dzienne zużycie prądu całego gospodarstwa domowego.

W pierwszym przypadku ważne jest, by wiedzieć, jaka jest moc badanego urządzenia. Wartość tą wystarczy pomnożyć przez czas użycia (w godzinach), a wynik pomnożyć przez stawkę z Twojej taryfy u dostawcy. Jeśli moc urządzenia podana jest w watach a nie kilowatach, należy podzielić ją przez tysiąc:

10W = 0,01 kW

Wzór na zużycie prądu przedstawia się więc następująco:

Obliczmy to na przykładzie żarówki LED do lampy wiszącej do salonu. Przyjmijmy, że żarówka będzie świecić średnio 5 godzin dziennie i ma moc 12W. Najpierw oblicz dzienne zużycie prądu przez żarówkę:

5h*12W=60Wh=0,06 kWh

Następnie wynik należy pomnożyć przez stawkę z taryfy, załóżmy, że płacisz najniższą stawkę tj. 0,69 zł.

0,06 kWh*0,69 zł/kWh = 0,0414 zł w przybliżeniu 0,04 zł

Dzienny koszt użycia jednej, 12W żarówki LED w salonie będzie Cię więc kosztować jedynie 4 grosze, co przekłada się na około 1,2 zł miesięcznie.

Dzienne zużycie prądu – jak sprawdzić?

Do sprawdzenia dziennego kosztu zużycia energii elektrycznej wystarczy rachunek za prąd lub dostęp do licznika. Pierwsza opcja polega na podzieleniu kwoty za pobór energii przez liczbę dni, których dotyczy rachunek. Pamiętaj jednak, że do obliczeń potrzebujesz kwoty za sprzedaż energii (koszt faktycznie zużytej energii elektrycznej), a nie ostateczną kwotę do zapłaty. Dlaczego? Do kosztów zużycia energii elektrycznej doliczane są:

• opłata OZE całodobowa,
• opłata przesyłowa zmienna (dystrybucyjna zmienna),
• przesył energii – opłata przesyłowa stała (dystrybucyjna stała),
• opłata końcowa,
• opłata abonamentowa.

Jeśli nie masz przy sobie rachunku za prąd lub chcesz obliczyć zużycie prądu za konkretny dzień, wystarczy dostęp do licznika. O konkretnej godzinie (np. 9:00 rano) spisz wartość z licznika. Następnego dnia o tej samej porze powtórz tę czynność, a następnie od tej wartości odejmij liczbę z dnia poprzedniego. Wynik pomnóż przez stawkę za prąd i gotowe. To dobra metoda jeśli chcesz sprawdzić, jaki plan taryfowy lepiej sprawdzi się w Twoim domu.

Obniżenie rachunków. Dekalog rad jak zmniejszyć zużycie prądu

Przy nieustannie rosnących opłat za energię elektryczną warto wiedzieć, jak w prosty sposób obniżyć rachunki za prąd. Pierwsza rada jest dość oczywista, dlatego nie będziemy umieszczać jej w naszym „dekalogu”. Najważniejszym krokiem do obniżenia rachunków za energię elektryczną jest wymiana żarówek. I uwaga – nie mówimy tu jedynie o wymianie tradycyjnych żarówek na LED (bo to dość oczywiste), ale czasem wymieniając LEDy na LEDy możesz oszczędź 20%. Inne sposoby na obniżenie rachunków za prąd:

1. Wybierz taryfę dostosowaną do trybu życia w Twoim gospodarstwie domowym. Nie decyduj się na taryfę jednostrefową jeśli całymi dniami nikogo nie ma w domu. Jeśli natomiast pracujesz zdalnie unikaj taryfy dwustrefowej.
2. Dostosuj użytkowanie do taryfy, jeśli korzystasz z taryfy dwustrefowej. Zmywaj, odkurzaj i pierz w porach, gdy koszty energii są niższe.
3. Wymień przedłużacze w domu na listwy odcinające, które wyłączą zasilanie wybranych urządzeń za pomocą jednego przycisku.
4. Nie zostawiaj urządzeń w trybie czuwania jeśli nie musisz. Gdy nie używasz danego urządzenia, odłącz go od prądu. Gdy skończysz ładować telefon, odepnij go od wtyczki.
5. Nie zostawiaj zapalonego światła w pomieszczeniach, w których nie przebywasz.
6. Wymień oświetlenie zewnętrzne na lampy z czujnikiem ruchu i zmroku, dzięki czemu będą się samoczynnie zapalać i gasić.
7. Nie wkładaj do lodówki ciepłych potraw.
8. Nie trzymaj laptopa non stop pod ładowarką.
9. Gotując wodę w czajniku elektrycznym wlewaj jej tylko tyle, ile potrzebujesz. Czajnik wypełniony po brzegi zużyje więcej prądu, a wodę, która w nim pozostanie zapewne i tak zagotujesz ponownie.
10. Jeśli potrzebujesz nowego sprzętu elektrycznego, zwracaj uwagę na etykietę energetyczną i wybierz najbardziej energooszczędne modele. Mogą być nieco droższe przy zakupie, ale cena użytkowania będzie o wiele niższa.