Czy światło LED jest szkodliwe dla człowieka i wzroku?

Wokół światła LED i tego czy jest bezpieczne dla naszego zdrowia powstało wiele mitów. Wiele z nich jest nieprawdziwych i nie popartych jakimikolwiek badaniami. Nie zmienia to faktu, że światło ma ogromny wpływ na człowieka, jego samopoczucie oraz zdrowie. Co mówią o tym badania oraz naukowcy na przestrzeni lat?

Ekspozycja na każe światło może być groźne, ale bez światła skutki dla organizmu mogłyby być jeszcze bardziej opłakane. To cykl dobowy – dzień i noc – steruje naszym zegarem biologicznym. Jeśli jest go zbyt mało, czujemy się senni, miewamy odczucia depresyjne. Z kolei jego nadmiar jest pobudzający i męczący dla oczu.

Badania potwierdzają, że:

„LEDy na ogół są bezpieczne i nie stwarzają zagrożenia zdrowia, jednak niektóre, zwłaszcza o wysokiej temperaturze barwowej mogą stwarzać niskie, a nawet umiarkowane zagrożenie oka światłem niebieskim.”

Źródło: Bezpieczeństwo stosowania lamp LED

„Przedstawiony przegląd wyników badań zagrożenia fotobiologicznego lamp LED wskazuje, że na ogół są one bezpieczne, jednak mogą również stwarzać umiarkowane ryzyko, wymagające ograniczenia czasu narażenia na bezpośrednie promieniowanie lamp nawet do kilkudziesięciu sekund w ciągu dnia. Lampy takie powinny być stosowane w odpowiednich oprawach zwłaszcza w przypadku używania lamp w oświetleniu miejscowym.

Nie stwierdzono, aby lampy LED stwarzały wysokie ryzyko. Wielkość zagrożenia zależy od barwy światła i wielkości emitowanego strumienia świetlnego. Największe zagrożenie stwarzają lampy chłodno-białe, emitujące procentowo dużo więcej światła niebieskiego niż ciepłobiałe, które są zwykle wolne od ryzyka, zwłaszcza o małym strumieniu świetlnym.”

Źródło: ZAGROŻENIE PROMIENIOWANIEM OPTYCZNYM LAMP LED

Nie ma wątpliwości, że ledy mają wpływ na nasze zdrowie, ale badania i rozwój pozwalają na eliminowanie tych zagrożeń na wiele sposobów. Czego dowiadujemy się z przeprowadzonych badań?

Jakie LEDy są bezpieczne dla oczu i zdrowia?

Wyżej wymienione źródła i badania jasno wskazują, że szkodliwość światła LED zależy od intensywności oraz barwy. Ważne są tutaj zatem dwa parametry:

• barwa światła – Kelwiny [K] (barwa światła ciepła i zimna)
• strumień świetlny – Lumeny [lm]

Do bardziej bezpiecznych zalicza się ciepłą barwę światła, która nie jest tak intensywna. Barwa zimna może mieć większy wpływ na negatywne odczucia dla organizmu. Dodatkowy wpływ ma tutaj intensywność samej lampy lub żarówki. Czym „mocniejsza”, tym niesie większe ryzyko dla samopoczucia.

Jakie lampy LED lub żarówki wybrać do domu?

By ograniczyć wpływ światła ledowego na organizm, należy wybierać żarówki lub lampy, które posiadają w swej budowie oprawy. Żarówka bez osłony inaczej emituje światło, niż lampa LED, gdzie zastosowano oprawę w formie szklanego klosza czy specjalną oprawę techniczną. Mogą to być:

• lampy wiszące z kloszami skierowanymi w dół (ograniczasz bezpośrednie patrzenie w źródło światła),
• żyrandole z abażurami lub żyrandole ze szklanymi kulami,
• delikatne nocne lampy stołowe,
• wszelkiego typu lampy z osłonami.

Mniej bezpieczniejsze dla zdrowia będą wszelkiego typu oczka oraz reflektory LED, które wyeksponowane są bezpośrednio dla naszego wzroku.

Dodatkowo warto wybierać ciepłe temperatury barwowe, które stworzą bardziej komfortową atmosferę w domu. Żarówki oraz lampy o barwie zimnej można natomiast zastosować na zewnątrz.

Kupując lampy LED sprawdzaj jakie parametry posiada. Producenci oświetlenia często piszą o mocy, strumieniu świetlnym oraz barwie. Najczęściej jest to barwa neutralna – 4000 [K] i około 500-1000 lumenów.

Dlaczego światło LED może być (nie) groźne dla zdrowia?

Występują 3 najistotniejsze zagrożenia dla naszego organizmu wynikające z długotrwałej ekspozycji na światło LED. Są to:

• Migotanie – słabej jakości żarówki, lampy czy zasilacze wbudowane w oprawy mogą powodować efekt migotania. Zbyt długie patrzenie w ten typ światła może powodować zmęczenie oczu, a to z kolei prowadzić do zawrotów głowy, zmęczenia, pieczenia oczu. Warto zatem wybierać wysokiej jakości źródła światła oraz oprawy, które eliminują migotanie.
• Oślepianie – można zauważyć, że lampy i żarówki LED to często 3 diody, które emitują duże ilości fotonów. Iluminacja jest tak duża, że może oślepiać osoby, które spoglądają w źródło światła. By temu zapobiec, należy wybierać żarówki z możliwie największą ilością diod, oraz te z oprawami, które rozpraszają fotony. Światło odbite od oprawy czy też ściany jest o wiele bezpieczniejsze niż to, które bezpośrednio pada z żarówki LED.
• Niebieskie światło – w zależności od budowy lamp i żarówek, niektóre z nich mogą emitować zbyt dużo światła niebieskiego. To miało miejsce często w starych i przestarzałych technologiach. Niebieskie światło może wpływać negatywnie na fotoreceptory w nabłonku barwnikowym siatkówki i przyśpieszać tak zwaną chorobę AMD, która odpowiedzialna jest za degeneracji plamki żółtej na skutek wieku. Chcąc wyeliminować ten czynnik, zwracaj uwagę na jakość i produkty markowych producentów. Wystrzegaj się towarów nieznanego pochodzenia.

Wnioski

Nie prawdą jest, że ledy są nie groźne, nie mają wpływu lub nie mogą nieść negatywnych skutków dla naszego zdrowia. Nie zmienia to jednak faktu, że warto oszczędzać energię elektryczną i dbać o nasze wspólne środowisko. Nie wyobrażalnym jest powrót do żarówek tradycyjnych, które o ile są bezpieczniejsze, powodują 5-krotnie większe zużycie energii, którą trzeba wytworzyć spalając np. węgiel kamienny.

Zachowując proste zasady i dobierając wysokiej jakości źródła światła LED, możemy eliminować niepożądane skutki. W tym wypadku:

• kupuj produkty sprawdzonych firm,
• nie patrz bezpośrednio w źródło światła,
• stosuj lampy z oprawami lub takie, które je rozpraszają,
• staraj się wykorzystywać maksymalnie światło dzienne,
• wybieraj mniej intensywne i ciepłe barwy światła.