Na jakiej wysokości montować gniazdka i włączniki?

Ważnym etapem budowy każdego domu jest montaż instalacji elektrycznej, w skład której wchodzi rozdzielnica, gniazdka elektryczne i włączniki. Oczywiście całość połączona jest przewodami. Najpierw należy zaprojektować układ gniazdek elektrycznych i włączników. Ponieważ wiele osób zastanawia się, na jakiej wysokości montować włączniki i gniazdka, odpowiemy na najbardziej nurtujące pytania w tym zakresie.

Rodzaje gniazdek elektrycznych

Zacznijmy od dostępnych w Polsce rodzajów gniazdek elektrycznych. Podział tzw. kontaktów jest niezwykle szeroki i może być uzależniony między innymi od takich czynników jak:

• budowa – z klapką ochronną lub bez, na jedną lub więcej wtyczek itp.;
• sposób montażu – natynkowe i podtynkowe;
• przeznaczenie – antenowe, telefoniczne do sieci komputerowej,
• szczelność, a dokładniej stopień ochrony IP.

W Polsce obecnie najczęściej stosuje się gniazdka elektryczne z uziemieniem, czyli typu typu E (CEE 7/5). Wśród nowoczesnych rozwiązań, na które warto zwrócić uwagę jest port USB w gniazdku elektrycznym. Umożliwia on między innymi ładowanie smartfonów bez zajmowania dodatkowego miejsca.

Zasady rozmieszczania gniazdek elektrycznych

Choć zarówno włączniki jak i gniazda elektryczne montuje się dopiero na ostatnim etapie wykonywania instalacji elektrycznej, plan ich rozmieszczenia powinien powstać wcześniej. Kontakty powinny znajdować się około 20-30 cm nad podłogą, należy jednak wziąć pod uwagę listwy przypodłogowe i inne instalacje, które mogą powodować niewielkie przesunięcie tych granic. W nowoczesnych domach spotkać się można z gniazdkami wmontowanymi w podłogę, co ułatwia podłączenie do nich lamp podłogowych lub sprzętu RTV. Tam, gdzie zdecydowano się na montaż gniazdka elektrycznego w podłodze, należy zastosować również maskownicę i odpowiednie uszczelnienie, które zabezpieczą kontakt.

Gniazdka w łazience i kuchni rozmieszcza się nieco inaczej. W kuchni wynika to z faktu, że najczęściej jest to pomieszczenie zabudowane meblami i kontakt na wysokości 20-30 cm byłby po prostu niedostępny dla domowników. Z tego powodu w tym pomieszczeniu gniazdka umieszcza się najczęściej na wysokości 110-120 cm, czyli nad blatem kuchennym. Za szafkami kuchennymi warto zaś ukryć kontakty, do których podpięte będą większa sprzęty jak kuchenka, zmywarka czy lodówka. Niezwykle wygodnym i estetycznym rozwiązaniem są gniazdka wbudowane w blat kuchenny, które otwiera się tylko wówczas, gdy są potrzebne.

Łazienka to miejsce o specyficznych warunkach. Zmienny poziom wilgoci wymaga zastosowania specjalnych zabezpieczeń urządzeń elektrycznych. Z tego powodu w łazience gniazdka elektryczne umieszcza się co najmniej 60 cm od tzw. strefy mokrej (umywalki, prysznica, wanny). Należy także używać gniazdek o IP nie niższym niż 44. Warto wybierać kontakty z osłoną, która będzie stanowiła dodatkowe zabezpieczenie. Kontakty powinny znajdować się na podobnej wysokości co w kuchni – około 110 cm. Ułatwi to korzystanie z takich sprzętów jak lokówka, suszarka czy maszynka do golenia, ale także zabezpieczy w przypadku zalania podłogi.

Przeczytaj także: Jak podłączyć gniazdko lub włącznik światła do lampy?

Ile gniazdek elektrycznych w kuchni, a ile w pokojach?

Gniazdka elektryczne w niektórych domach wydają się towarem deficytowym. Zbyt mała ilość wymusza na domownikach stosowania różnego rodzaju rozgałęźników i przedłużaczy, co może zaburzać estetykę wnętrza. Z tego powodu warto dostosować ilość gniazdek do funkcji pomieszczenia. Jeśli wydaje Ci się, że jest ich za dużo, zastosuj wspominane już, nowoczesne rozwiązania (gniazdko w podłodze i blacie). Należy jednak pamiętać o kilku ważnych zasadach.

Po pierwsze gniazdka elektryczne powinno dzielić co najmniej 2-2,5 m odległości na jednej ścianie. Po drugie, w pokojach warto mieć jedno gniazdo na około 5 m², z uwzględnieniem, by nie montować gniazd w miejscach, w których zasłonią je szafy i regały. Jeśli masz upatrzony kącik na telewizor i sprzęt RTV, zamontuj tam kontakt o większej ilości wyjść lub kilka gniazdek w pobliżu – około 6-8 miejsc na wtyczki. Nie zapomnij o gniazdkach w pobliżu lampy podłogowej lub biurka.

W łazience może się przydać trzy gniazdka, w tym jedno, do którego podłączysz pralkę i suszarkę. W kuchni potrzebnych Ci będzie więcej kontaktów – nawet 5-6. Część z nich będzie stale zajęta przez duże urządzenia, inne potrzebne na okazjonalnie podłączane sprzęty jak mikser czy sokowirówka. Nie zapomnij o co najmniej jednym kontakcie w przedpokoju, do którego podłączysz np. odkurzacz.

Rodzaje i funkcje włączników światła

Włączniki światła to urządzenia, dzięki którym możesz kontrolować światło. Choć niegdyś służyły wyłącznie do włączania i wyłączania oświetlenia, dziś można spotkać się z opcjami regulacji natężenia światła, włącznikach z czujnikiem ruchu itp. Nowoczesne rozwiązania zwiększają funkcjonalność oświetlenia w pomieszczeniach. Czasem pozwalają też zaoszczędzić, jak w przypadku włączników z czujnikiem ruchu na klatkę schodową. Najpopularniejsza kategoryzacja włączników światła dzieli je na trzy rodzaje:

• standardowe (pojedyncze i podwójne) – pozwalają na sterowanie oświetleniem w danym pomieszczeniu. Jeden włącznik odpowiada jednej lampie. Jeśli np. włącznik jest podwójny, można sterować nim np. różnymi żarówkami w żyrandolu itp.
• schodowe (dwukierunkowe) – włącznika schodowego najczęściej używa się na klatkach schodowych, ale nie tylko. Montowane są zawsze w parach – jedna lampa jest wówczas kontrolowana przez dwa włączniki.
• krzyżowe (wielokierunkowe) – poszerzają liczbę włączników kontrolujących daną lampę do 3,4,5 i więcej. Najczęściej stosuje się je na klatkach schodowych w blokach. Niezależnie od ilości włączników krzyżowych, zawsze powinny być one połączone z dwoma włącznikami schodowymi (na początku i na końcu obwodu).

Jak wysoko montować włączniki światła?

Gdy zapytasz fachowca, na jakiej wysokości należy montować włączniki światła, poda Ci on zapewne wymiary między 100 a 120 cm nad podłogą. Jeśli w domu są dzieci lub osoby poruszające się na wózku inwalidzkim, warto umiejscowić je nawet nieco niżej, około 90 cm nad podłogą, aby maluchy mogły samodzielnie włączać i wyłączać światło. Prawda jest jednak taka, że wysokość włączników powinna być dostosowana do potrzeb użytkowników. Jeśli jesteś przyzwyczajony do włączników światła umieszczonych niżej lub wyżej niż w planach instalacji, poinformuj o tym elektryka. Każdy domownik prędzej czy później przyzwyczai się do umiejscowienia włącznika światła i intuicyjnie namierzy jego wysokość nawet po omacku. Ważne, by włączniki w całym domu znajdowały się na jednej wysokości.

Gdzie umieścić włączniki światła w domu?

Choć wyłączniki dwukierunkowe często nazywane są schodowymi, to warto zainstalować je także na korytarzu, w dużych pomieszczeniach i sypialni – szczególnie jeśli nie posiadasz lampki nocnej. Dzięki temu nie będziesz musiał wstawać z łóżka, by wyłączyć/włączyć światło i po omacku wracać pod kołdrę.

Włączniki powinny znajdować się około 15 cm od drzwi wejściowych do pomieszczenia. W przypadku łazienki lub toalety, włącznik powinien znajdować się na zewnątrz. Zaplanuj rozmieszczenie włączników w ten sposób, by skrzydło drzwi nie zasłaniało go po otwarciu.