Montaż taśmy LED na suficie lub ścianie. Listwy i profile do ledów

Taśmy LED z roku na rok zdobywają coraz większą popularność – i słusznie. Z ich pomocą z powodzeniem doświetlisz niemal każdy element mieszkania. Sam montaż taśmy LED także nie należy do najtrudniejszych pod warunkiem, że wiesz jak to zrobić. Lektura naszego poradnika z pewnością ułatwi Ci zadanie.

Jaką taśmę LED wybrać?

Taśma LED to najprościej mówiąc odpowiednio rozmieszczone diody SMD na elastycznej taśmie PCB i połączone ze sobą szeregowo. Na rynku znaleźć można różne rodzaje taśm LED, które różnią się między sobą rodzajem użytych diod i modułów. Ich podziału dokonuje się na podstawie różnych cech. O tym jaki rodzaj taśmy LED wybrać już omówiliśmy w poradniku. Warto do niego zajrzeć i poznać podstawowe parametry oraz oznaczenia.

Podział taśm LED ze względu na emitowane światło

W tym wypadku sprawa jest dość jasna – wyróżnić można taśmy LED w jednym kolorze lub emitujące różne barwy (RGB). Jeśli Twoje oświetlenie ma składać się z różnokolorowych diod, zobacz jak podłączyć taśmę RGB do sterownika.

Warto podkreślić, że jednobarwne oświetlenie LED również może się od siebie różnić barwą – tu wyróżnia się trzy rodzaje – zimną, ciepłą oraz neutralną. Barwa światła znaczący wpływ na samopoczucie, funkcjonalność oraz możliwości dekoracyjne.

Podział taśm LED ze względu na wielkość diod

Taśmy dostępne obecnie na rynku oznaczone są w taki sposób, by można było określić wielkość diod – i tak:

• Taśma LED SMD 3528 to produkt wyposażony w diody o wymiarach 3,5×2,8 mm,
• LED SMD 2835 wyposażona jest w diody o wymiarach 2,8×3,5 mm,
• Taśma LED SMD 5050 posiada diody o wymiarach 5,0×5,0 mm,
• Taśma LED SMD 5630 jest wyposażona w diody o wymiarach 5,6×3,0 mm.

Taśmy LED dostępne w sklepach mogą różnić się od siebie także długością oraz odległością między diodami.

Taśmy LED pod względem obudowy i zabezpieczeń

Producenci zabezpieczają taśmy LED w ten sposób, by mogły być one używane także w pomieszczeniach o większej wilgotności (w łazienkach, na basenach) czy dużym poziomie kurzu i pyłu (zakłady produkcyjne). Stopień odporności taśmy określa współczynnik IP. Jaką taśmę LED wybrać kierując się tym wyznacznikiem? O tym w dalszej części artykułu.

Sposób ochrony taśmy LED przed czynnikami zewnętrznymi może mieć wpływ także na ich montaż i użytkowanie. Warto wiedzieć zatem, że najczęściej używa się:

• Taśmy LED w osłonie z żelu epoksydowego – osłona zabezpiecza przed warunkami panującymi w danym pomieszczeniu. Z czasem może twardnieć i żółknąć jeśli narażona jest na długą ekspozycję na słońcu. Żel epoksydowy zmienia też właściwości pod wpływem promieniowania UV.
• Taśmy LED w osłonie z żelu silikonowego – osłona elastyczna i odporna na promieniowanie UV oraz ekspozycję słoneczną.

To, jaka taśma LED jest Ci potrzebna, uzależnione jest od kilku czynników. Wybór powinien zależeć od:

• miejsca montażu – wewnątrz czy na zewnątrz? W pokoju czy łazience?
• powierzchni jaką chcesz oświetlić – dobierz odpowiednią długość – pamiętaj przy tym, że taśmy LED można przycinać.
• Sposobu oświetlenia – jedno- czy wielobarwny?

Jaki zasilacz do taśmy LED wybrać? 

Taśmy LED wymagają zasilania prądem, dlatego też nikogo zapewne nie zdziwi fakt, że wraz z taśmą należy wiedzieć jak dobrać odpowiedni zasilacz do taśmy LED. W tym wypadku warto wziąć pod uwagę nie tylko moc i możliwości urządzenia, ale przede wszystkim jego budowę. Można wyróżnić dwa typy zasilaczy do taś LED:

• tradycyjne zasilacze LED – nieco przestarzałe. Pobierają więcej energii elektrycznej i posiadają większe rozmiary, co przy taśmach LED może okazać się problematyczne.
• impulsowe zasilacze LED – cechują się niską awaryjnością, mają ergonomiczny kształt i małe rozmiary. Z powodzeniem można je ukryć w trudnodostępnych miejscach.

W sieci elektrycznej płynie wysokie napięcie 230V, taśmy LED zaś zasilane są zazwyczaj niskim napięciem 12V lub 24V. Przed zakupem zasilacza sprawdź na opakowaniu z jaką taśmą masz do czynienia – jeśli do taśmy 24V podłączysz zasilacz 12V będzie ona świeciła słabiej, jeśli jednak do taśmy 12V podłączysz zasilacz 24V spali się ona w ciągu paru minut.

W przypadku taśm LED kupowanych na metry warto zauważyć, że każda z nich ma podaną moc –  na przykład taśmy 300 LED będzie to 4,8 W/m. Oznacza to, że chcąc zamontować taśmę o długości dwóch metrów, moc zasilacza to 2×4,8W, czyli co najmniej 9,6W.

Jak zamontować taśmę LED bez użycia listwy lub profili?

Generalnie, do montażu taśmy LED nie jest konieczne używanie listew czy profili – choć bywają one niezwykle pomocne. Jeśli zdecydowałeś się na montaż samej taśmy LED, to możesz przeprowadzić go w kilku prostych krokach.

1. Upewnij się, że posiadasz zasilacz o odpowiednim do taśmy LED napięciu.
2. Wymierz potrzebną długość taśmy, w razie czego możesz ją przyciąć lub połączyć (więcej na ten temat w dalszej części artykułu).
3. Do wejścia zasilacza (input) podłącz wysokie napięcie, natomiast do wyjścia (output) taśmę LED.
4. Czerwony przewód zasilacza jest plusowy, czarny przewód minusowy. Jeżeli podczas podłączania dojdzie do pomyłki, taśma nie zaświeci.
5. Gotową taśmę montujemy w wybranym wcześniej miejscu.

Czym są profile LED i po co się je stosuje w montażu?

Profile LED to komponenty, które znacznie ułatwiają instalację oświetlenia ledowego. Wachlarz zastosowań profili LED jest niezwykle szeroki – od montażu w podwieszanych sufitach po instalację między kafelkami łazienkowymi czy wbudowanie w ścianę. Do profilu LED montowana jest taśma – często w dodatkowej osłonie – co gwarantuje ciekawy efekt świetlny. Dzięki swojej budowie profile LED pozwalają odprowadzać ciepło z diod, zapobiegając ich przegrzaniu i – w efekcie – uszkodzeniu.

Profile ledowe stanowią także dodatkową ochronę taśmy LED – przed czynnikami zewnętrznymi i kurzem. Można wyróżnić kilka rodzajów takich profili:

• Liniowe – przeznaczone do wykonywania opraw LED z idealną linią światła. Najczęściej stosowane w meblarstwie i pracach wykończeniowych. Niektórzy zastępują tego rodzaju profile listwami świetlnymi.
• Nawierzchniowe – przeznaczone do montażu nawierzchniowego. Najczęściej stosowane jako oświetlenie blatu kuchennego czy szafek kuchennych.
• Kątowe – profile narożne, które kierują strumień światła o kącie 45 stopni. Najczęściej używane przy części frontowej szafek, np. w kuchni. Światło jest wtedy skierowane do środka mebli.
• Wypuszczane – są to profile aluminiowe wykonywane z przeznaczeniem do wpuszczenia w odpowiednio wycięte lub wyfrezowane wcześniej otwory.
• Drążkowe –dedykowane do wykonywania oświetlenia ze źródłem światła LED. Bardzo często stosowane jako doświetlenie szafy.
• Hermetyczne – przeznaczone do montażu w podłodze lub w ścianie. W miejscach, gdzie taśma LED jest narażona na kontakt z parą wodną lub wodą.
• Przypodłogowe – profile aluminiowe, których budowa pozwala na instalacje zamiast standardowych listew przypodłogowych.

Profile aluminiowe czy plastikowe – jakie wybrać?

Wybierając konkretny profil LED, powinniśmy kierować się przede wszystkim miejscem, w którym ma on zostać użyty. Czy panuje tam wilgoć? Czy taśma LED będzie narażona na oddziaływanie pyłu lub kurzu? Jak już wspominaliśmy, ważną cechą taśmy ledowej jest jej odporność na czynniki zewnętrzne, określona przez współczynnik IP, który może oznaczać:

• IP20 – brak jakiejkolwiek ochrony,
• IP44 – chroni przed kroplami wody i ciałami stałymi o śr. 1 mm.,
• IP68 – chroni przed zanurzeniem w wodzie oraz przed pyłem. Odporność na warunki atmosferyczne jak deszcz i śnieg.

Ponadto, decydując się na użycie profilu LED mamy do czynienia z dwoma ich rodzajami. Jaki profil LED wybrać: aluminiowy czy plastikowy? Profile plastikowe znajdują najczęściej zastosowanie w przypadku dekoracji mebli. Są one dosyć elastyczne, dlatego można je zamontować na zaokrąglonej powierzchni i wygiąć je w kształt łuku lub okręgu. Profile aluminiowe nie są co prawda aż tak elastyczne, ale zapewniają diodom lepszą ochronę, dlatego z powodzeniem stosuje się je przy sufitach, na schodach, płytach meblowych czy w ścianach.

Montaż gotowego profilu LED na ścianie lub suficie

Nawierzchniowy montaż gotowych profili LED nie jest trudny, wymaga jednak odpowiednich narzędzi. Zanim zdecydujesz się na własnoręczny montaż profilu LED, musisz zdecydować się na jeden ze sposobów:

• Przykręcenie profili przy pomocy wkrętów i wkrętarki – gwarancja trwałego i dokładnego montażu,
• Przy użyciu uchwytów montażowych do profili LED – szybsze i wygodniejsze rozwiązanie, jednak również wymaga użycia wkrętarki,
• Za pomocą dwustronnej taśmy klejącej – nie zalecamy, ze względu na dość niską trwałość takiej instalacji.

1. Profil (lub uchwyty montażowe) przykręcamy wkrętami. Polecamy wybrać te o płaskich główkach – dzięki temu nie będą odstawały i idealnie będą się licowały z taśmą LED. Niezależnie czy wybraliśmy profil plastikowy czy aluminiowy wkręty powinny przejść przez niego przy użyciu niewielkiej siły.
2. Tak przygotowany profil należy oczyścić za pomocą benzyny ekstrakcyjnej, pozbywając się zanieczyszczeń i odtłuszczając powierzchnię.
3. Do profilu przyklejamy taśmę LED (możemy wspomóc się dwustronną taśmą klejącą), a następnie instalujemy klosz wciskając go delikatnie w profil LED.
4. Po obu stronach profilu wciskamy zaślepki. Gotowe!

Uwaga – w przypadku montażu na uchwyty, wykonujemy dokładnie te same kroki – zamiast jednak przykręcać do powierzchni profil, mocujemy same uchwyty, do których następnie wciskamy delikatnie gotowy, złożony profil z taśmą LED.

Cięcie i łączenie taśm LED oraz profili. Jak to robić?

Chociaż na rynku znaleźć można gotowe taśmy LED z zasilaczami, wiele osób decyduje się na samodzielne montowanie oświetlenia ledowego poprzez łączenie lub przycinanie taśmy. Ten sposób jest o tyle wygodniejszy, że można dokładnie dopasować długość taśmy do powierzchni, która ma zostać oświetlona. Jak samodzielnie ciąć i łączyć taśmy LED?

W jaki sposób ciąć taśmy LED?

Skracanie taśmy LED jest o wiele prostsze niż jej łączenie – cała sztuka polega na znalezieniu miejsca, w którym można przeprowadzić cięcie. Co najważniejsze, jest ono oznaczone przez producenta każdej taśmy, jednak dla każdego rodzaju taśmy odległość między takimi punktami może się różnić. Wynika to między innymi z odległości między diodami oraz budowy taśmy. Aby skracanie przebiegało sprawnie warto wyposażyć się w ostre i czyste nożyczki.

Jak łączyć taśmy LED?

Łączenie taśm LED wymaga większych umiejętności niż ich skracanie – jest to jednak zadanie, z którym powinien poradzić sobie każdy dorosły człowiek. Najprostszym sposobem jest użycie dedykowanej złączki, którą wystarczy założyć na łączone taśmy.

Sytuacja komplikuje się, gdy nie mamy możliwości zakupu złączki do taśmy LED, wówczas do łączenia taśmy niezbędna będzie lutownica, cyna lutownicza z topnikiem (ewentualnie kalafonia) i przewód do ich połączenia. Następnie postępuj zgodnie z krokami podanymi w poradniku o tym jak połączyć ledy z zasilaczem oraz jak ciąć i łączyć taśmy LED. To poradnik, który przeznaczony jest dla osób, które nie chcą kupić gotowego zestawu, a wszystkie elementy oświetlenia LED dobrać samodzielnie.

Kleje do taśm i profili LED. Czym je przykleić na stałe?

Jak już wspominaliśmy, najlepszym sposobem na połączenie profilu LED z powierzchnią na stałe jest jego przykręcenie za pomocą wkrętów. Zdarza się jednak, że wywiercenie otworu w danej powierzchni nie jest możliwe (np. w przypadku powierzchni betonowej), lub zwyczajnie nie chcemy jej w ten sposób niszczyć. Wówczas sposobem na poradzenie sobie z przymocowaniem profilu lub taśmy LED na stałe jest klej. Jeśli zależy nam na trwałości konstrukcji warto użyć do tego celu dobrego kleju silikonowego, który cechuje się dużą elastycznością, a ponadto bardzo dobrze „współpracuje” z takimi powierzchniami jak szkło czy aluminium.