Poradnik młodego elektryka – rodzaje żarówek

Żarówka to przedmiot często niedoceniany, nie przykładamy do niej dużej wagi, nie przygotowujemy się do jej zakupu. Ale czy to dobrze? Wyobraź sobie swój dzień bez światła. Poranna toaleta bez oświetlenia, wieczór spędzony w ciemności. Żarówka to rzecz niezbędna w naszych domach. Używamy jej każdego dnia, w każdym pomieszczeniu, z którego chcemy korzystać po zmroku. Warto mieć na uwadze to, że rodzaj żarówki nie jest bez znaczenia. Należy zastanowić się, jakiego oświetlenia potrzebujemy i odpowiednio przygotować się do zakupu.

Żarówka tradycyjna

Znamy ją już od dawna. Tradycyjna, szklana bańka wypełniona gazem, która oświetla nasze domy już od lat. O budowie żarówki żarowej możesz przeczytać tutaj. Cenimy ją za przyjemne, ciepłe światło, które doskonale oddaje realne barwy i nie zakłamuje rzeczywistości, za niską cenę i łatwość obsługi. Ma jednak też swoje wady. Przede wszystkim jest to energochłonność. Tradycyjna żarówka pochłania najwięcej prądu z wszystkich dostępnych rodzajów oświetlenia. Dodatkowo duża część pochłanianej energii oddawana jest nie w świetle, a w cieple, które emituje żarówka. Jest też stosunkowo nietrwała. Średni czas żywotności żarówki wynosi ok. 1000 godzin.

Dostępność tradycyjnych żarówek już od jakiegoś czasu próbowało się ograniczyć poprzez przepisy dotyczące ochrony środowiska. Na rynku pojawiało się wiele zamienników, jednak ten oświetleniowy klasyk nadal posiadał wielu zwolenników. Dzisiaj tradycyjna żarówka żarowa to już niemal relikt przeszłości, chociaż osoby bardzo zdeterminowane nadal mogą znaleźć takie modele na rynku.

Halogen

Są to żarówki, które działają na tej samej zasadzie, co klasyczne. Różnicą jest gaz wewnątrz szklanej bańki. W halogenie znajdują się pierwiastki z grupy zwanej fluorowcami, dzięki którym żarówka może świecić jaśniej i nawet pięć razy dłużej (żarnik nie przegrzewa się tak szybko).

Kolejną różnicą między żarówką tradycyjną a halogenową jest kolor światła. Halogeny świecą bielszym, zimniejszym światłem. Jest to światło często wykorzystywane do oświetlenia punktowego, na przykład kuchennych blatów czy obrazów w salonie.

Do zalet halogenów można zaliczyć ich żywotność – trzy razy dłuższą niż żarówek tradycyjnych oraz stosunkowo niewysoką cenę. Wadą może być konieczność użycia transformatora, jeśli chodzi o halogeny na niskie napięcie.

Zwróć na to uwagę przy zakupie! Na rynku dostępne są halogeny działające na standardowe napięcie 230V, ale są również takie działające na napięcie 12V. Tutaj konieczny jest transformator obniżający napięcie. Część żarówek ma wbudowany transformator, jednak przy niektórych modelach konieczne jest dokupienie oddzielnego transformatora.

Świetlówka

Jest to rodzaj oświetlenia o nieco innej zasadzie działania niż żarówka tradycyjna. Jest to tak zwana lampa wyładownicza. Świetlówka nie posiada żarnika. Są to rurki pokryte luminoforem, który emituje światło podczas wyładowań par rtęci wewnątrz lampy.

Świetlówki zazwyczaj kojarzą nam się z długimi rurkami, najczęściej wykorzystywanymi w pomieszczeniach biurowych. Warto jednak wiedzieć, że na rynku dostępne są też świetlówki w kształcie klasycznej żarówki. Wtedy rurki zamknięte są w klasycznej, szklanej bańce.

Jeśli zdecydujesz się na zakup świetlówki, zwróć uwagę na to czy jest ona zintegrowana czy nie. Świetlówka zintegrowana jest gotowa do użycia od razu po zakupie – ma wbudowany gwint oraz statecznik (ogranicza natężenie prądu płynące przez świetlówkę). Lampa niezintegrowana wymaga dokupienia statecznika.
Świetlówka jest bardziej energooszczędna od tradycyjnej żarówki. Jej trwałość to, w zależności od modelu, od 6 000 do 20 000 godzin. Do wad świetlówki należy to, że wraz z upływem czasu ilość światła spada nawet do 30%. Dodatkowo trwałość świetlówki spada przy częstym włączaniu i wyłączaniu. Nie warto montować jej w pomieszczeniach, w których światło włączane jest często, np. w łazience.

Uwaga! Świetlówki zawierają niewielką ilość rtęci. Producenci zapewniają, że nie jest to ilość szkodliwa dla zdrowia, jednak pamiętaj, by zużytej lampy nie wyrzucać do śmieci. Oddaj ją do specjalnego punktu. Jeśli żarówka stłucze się, wywietrz dokładnie pomieszczenie. Przezorny zawsze ubezpieczony.

Lampa Led

Jest to najbardziej energooszczędne źródło światła. Działanie ledów jest zupełnie inne niż tradycyjnych żarówek. W tym przypadku opiera się na półprzewodniku, który przewodzi prąd elektryczny przetwarzany na światło.

Ledy to coraz popularniejsze źródło światła, stąd też na rynku pojawia się mnóstwo nowych modeli. Przy zakupie musisz zastanowić się nad tym, do jakiego celu potrzebujesz żarówek led. Inne wybierzesz do oświetlenia centralnego, inne do oświetlenia dekoracyjnego. Zwróć uwagę na ilość lumenów – taką informację znajdziesz na opakowaniu. Im ich więcej, tym mocniejsze światło będzie dawała żarówka.

Wiele osób nie przekonała się do ledów ze względu na ich stosunkowo wysoką cenę. Warto jednak pamiętać o tym, że ledy są najtrwalsze z wszystkich żarówek. W zależności od producenta, ledy świecą ok. 60 000 godzin. Ostatecznie więc może okazać się, że na jedną żarówkę led wydamy mniej niż na tradycyjne, często zmieniane żarówki.
Warto wiedzieć też o tym, że ledy nie wygasają tak, jak tradycyjne żarówki – nagle. W przypadku ledów następuje to powoli. Ich trwałość określana jest przez czas, w którym strumień świetlny nie spadnie poniżej 70%. Taki czas oznaczany jest symbolem L70

Kupując ledy pamiętaj też o tym, że na opakowaniu powinna znaleźć się informacja o ilości włączeń i wyłączeń. Im wyższa liczba, tym lepsza jakość ledów. Jeśli jednak nie znajdziesz takich informacji na opakowaniu, może to oznaczać, że jakość produktu nie jest najlepsza.

Jeśli na opakowaniu znajdziesz informację o tym, że lampa będzie służyła Ci nawet przez 15 lat, a jednocześnie ilość włączeń to 30 000, nie daj się zwieść. Taka lampa z pewnością nie będzie aż tak trwała.

Dzisiaj żarówki LED to najpopularniejszy rodzaj światła. Ich wybór jest coraz większy, a ceny coraz bardziej atrakcyjne. Ich dużą zaletą jest też to, że na rynku dostępne są modele SMART, którymi można sterować z poziomu aplikacji na telefon czy specjalnych urządzeń sterujących. To daje wiele możliwości i zdecydowanie ułatwia codzienne korzystanie z domowego oświetlenia.

Wybór żarówek to ważny punkt projektowania domowego oświetlenia. Warto przemyśleć, czego oczekujemy od żarówek i co opłaca się najbardziej. Dopiero z gotowym planem należy wybrać się na zakupy.
Sprawdź też nasz tekst, jak czytać etykiety żarówek.