Jak oświetlić domowe akwarium? Na co zwracać uwagę?

Domowe akwarium słonowodne i słodkowodne to nie tylko hobby domowników, ale również piękna ozdoba, która przyciąga spojrzenie. Odpowiednie oświetlenie do akwarium sprawi, że będzie ono jeszcze piękniejsze, a dodatkowo zapewni dobre warunki dla hodowanych rybek i roślin wypełniających dno zbiornika.

O czym pamiętać wybierając akwarium do domu?

Jest kilka zasad, o których trzeba pamiętać zaczynając przygodę z akwarystyką. Przede wszystkim należy zrezygnować ze zbiornika w kształcie kuli, jeśli w środku miałoby znajdować się żywe stworzenie. Tego typu akwaria dobre są jako ozdoba lub akwaria, w których hodowane będą wyłącznie rośliny. Choć niczego nieświadomi rodzice niekiedy kupują złotą rybkę w kulistym akwarium dla swoich pociech, to jest to duży błąd. Ryby są dość płochliwymi stworzeniami, które w razie poczucia zagrożenia chętnie chowają się w bezpiecznym miejscu. W przypadku akwarium jest to zazwyczaj róg zbiornika, którego w kulistym zbiorniku po prostu nie ma. Dodatkowo kształt takiego „domku” wymusza nieustanne pływanie w kółko, co nie jest dla rybek komfortowe. Dlatego lepiej zawsze wybierać większe, sześcienne akwaria dla ryb.

Inną istotną sprawą jest dobór rybek – zanim wybierzesz gatunki, które chcesz hodować poczytaj o ich preferencjach i zachowaniach. Niektóre rybki to samotniki, które będą atakować inne okazy. Nie mieszaj rybek słonowodnych ze słodkowodnymi (przed założeniem akwarium musisz zdecydować który rodzaj hodowli wybierasz, każda z nich ma nieco inne potrzeby). Nie przesadzaj także z ilością rybek – za duże zagęszczenie może spowodować, że rybki będą ze sobą walczyć o pokarm, a akwarium zanieczyści się bardzo szybko.

Roślinki do akwarium również dobieraj z głową. Każda z nich posiada własne wymagania, dlatego poczytaj na ten temat zanim zaczniesz mieszać ze sobą różne gatunki.

Akcesoria niezbędne do akwarium

Większość akwarystów doskonale wie, czego potrzebuje do domowego zbiornika wodnego – zarówno słodkowodnego jak i słonowodnego. Lata doświadczenia pozwoliły z pewnością na rozeznanie się w tym temacie i dobór odpowiedniego sprzętu do akwarium. A co dla osoby początkującej, która chciałaby się zając hodowlą rybek? Jaki sprzęt będzie niezbędny? Warto zainspirować się gotowymi zestawami do akwarium. Co prawda często dołączony do nich sprzęt jest średniej jakości, ale taki zestaw jest podpowiedzią, co będzie potrzebne do akwarium. Są to między innymi takie urządzenia jak:

• Filtr, który pozwoli utrzymać akwarium w czystości. Im lepszy filtr, tym rzadziej będziesz zmuszony zmieniać wodę w zbiorniku. Pamiętaj jednak, że żadne urządzenie nie zwalnia z obowiązku czyszczenia akwarium co jakiś czas.
• Zestaw napowietrzający – często napowietrzacze posiadają także funkcję filtrowania wody. Takie rozwiązanie może się sprawdzić szczególnie w mniejszych akwariach.
• Roślinki – dostarczą rybkom niezbędnych mikroelementów i składników odżywczych, a dodatkowo produkują tlen.
• Grzałka i termometr – zarówno rośliny jak i rybki potrzebują wody o odpowiedniej temperaturze. Nie powinna być ona ani za zimna, ani za ciepła. Optymalna temperatura ozdobnego akwarium to 22-28°C, ale upewnij się, czy Twoje rybki i roślinki nie potrzebują cieplejszej bądź chłodniejszej wody. Zawsze też kontroluj wartości ciepła w akwarium i w razie potrzeby włączaj/wyłączaj grzałkę.
• przyrządy do czyszczenia akwarium: skrobak do szyb, siatka do ryb, szczypce do roślin, odmulacz i wężyk do podmiany wody.
• Ozdoby – ten element teoretycznie nie jest niezbędny, ale warto w niego zainwestować. Wszelkie dekoracje, w których rybki mogłyby się skryć w razie poczucia zagrożenia z pewnością będą niezwykle przydatne. Należy wybierać wyłącznie produkty przeznaczone do akwariów. Są one odporne na działanie wilgoci i nie wytwarzają substancji, które mogłyby zaszkodzić biosystemowi w zbiorniku.
• Oświetlenie – często pokrywy akwarium wyposażone są już w lampy, które sprawdzą się jako podstawowe oświetlenie zbiornika. Warto jednak wiedzieć, że taka żarówka może nie wystarczyć. Jakie oświetlenie do akwarium więc wybrać?

Dlaczego oświetlenie akwarium jest ważne?

Lampy do akwarium nie tylko uwydatniają piękno zbiornika, ale również jest istotne dla rybek i rozwoju roślin w nim umieszczonych. Światło umożliwia roślinom fotosyntezę, dzięki której uwalniają one substancje odżywcze i tlen. Niektórzy zastanawiają się, czy światło dzienne wystarczy do oświetlenia akwarium. Odpowiedź na to pytanie nie jest jednak jednoznaczna. Ilość światła niezbędnego do oświetlenia zbiornika zależna jest od tego, jakie rośliny się w nim znajdą: cieniolubne, o umiarkowanym zapotrzebowaniu na światło czy światłolubne?

Oświetlenie akwarium słodkowodnego i słonowodnego powinno być również dopasowane do potrzeb ryb. Warto, by w zbiorniku znajdowały się zarówno dobrze oświetlone strefy jak i miejsca zacienione, w których lepiej odnajdą się gatunki żyjące w ciemniejszych zakątkach rzek czy oceanów. Dobrym pomysłem jest wybór oświetlenia z funkcją ściemniania. Większość rybek jest mniej podatna na działanie światła niż rośliny, ale należy pamiętać, że wiele lamp i żarówek emituje ciepło, które już może wpływać na organizmy wodne. Warto wybierać takie oświetlenie, które nie będzie odprowadzać ciepła do wody.

Na co zwracać uwagę wybierając lampy do akwarium?

Oświetlenie akwarium nie działa na takiej samej zasadzie jak to do domu, a przynajmniej nie do końca. Zasilane akumulatorowo lub sieciowo źródło emituje co prawda światło widzialne dla oka, ale w wodzie rozchodzi się ono nieco inaczej niż w powietrzu. Fale emitowane przez lampę skracają się i rozchodzą się wolniej. Nie jesteśmy w stanie zarejestrować tego zjawiska gołym okiem, ale dojrzeć można już fakt, że światło załamuje się na wysokości tafli wody i oświetla zbiornik pod innym kątem niż w powietrzu. Z tego powodu główne oświetlenie akwarium powinno zostać umieszczone prostopadle do tafli wody, dzięki czemu kąt załamania będzie najmniejszy.

Kupując lampy do domu często kierujemy się temperaturą barwową światła, która może być ciepła, zimna lub neutralna. Z punktu widzenia akwarium barwa światła ma znaczenie tylko pod kątem estetycznym i dekoracyjnym, ale nie funkcjonalnym. Przy zimnym świetle i jasno oświetlonym akwarium bardziej uwydatnione są rośliny i ryby, a woda wydaje się bardziej przejrzysta i czysta. Im cieplejsza barwa światła, tym bardziej te wrażenia zanikają.

W akwarium ważniejsze jest widmo fal elektromagnetycznych, zależne od długości fali światła. Dla roślin akwariowych najlepiej sprawdzi się światło niebieskie i czerwone. Więcej na temat odpowiednich lamp do roślin znajdziesz w poradniku sztuczne oświetlenie dla roślin doniczkowych, zawarte tam informacje o kolorze światła można zastosować również w zbiorniku wodnym.

Jakie lampy do akwarium wybrać?

Istnieje kilka rodzajów oświetlenia, którego używa się w akwarium. Niezależnie od wyboru należy pamiętać o wodoszczelnej oprawie, dzięki której do części elektrycznych nie dostanie się woda ani wilgoć, na naszym blogu znajdziesz podpowiedź jakie lampy wodoszczelne wybrać. Podobnie jak w domu, oświetlenie akwarium można podzielić na główne, funkcjonalne i dekoracyjne. Najczęściej jednak funkcje te łączą się: główne, które jest zarazem funkcjonalnym lub dekoracyjne i funkcjonalne w jednym (np. taśma led o barwie czerwonej lub niebieskiej będzie pięknie ozdabiać zbiornik, a zarazem przysłuży się roślinom). Najczęściej na rynku spotkać można trzy rodzaje lamp do akwarium:

Świetlówka do akwarium – to najbardziej znana żarówka dołączana do gotowych zestawów akwariowych. Niestety nie ma ona możliwości regulacji natężenia. Świetlówki akwariowe mają jednak duży udział światła niebieskiego i czerwonego w widmie, dzięki czemu wspomagają wegetację roślin. Światło dociera nawet do najgłębszych zakamarków zbiornika.

Lampy metalohalogenkowe HQI – to propozycja tylko do dużych, głębokich akwariów ponieważ ich światło jest mocne i skupione. Zaletą lamp metalohalogenkowych jest światło, które tworzy cienie na dnie zbiornika. Posiadają też podobny do świetlówek wykres widmowy, dlatego doskonale służą roślinom. Ze względu na emisję ciepła powinny jednak znajdować się poza taflą wody.

Jak oświetlić akwarium ledami?

Lampy LED do akwarium to najbardziej energooszczędne źródło światła, które dodatkowo można regulować według potrzeb. Są też trwalsze od lamp HQI i świetlówek, dlatego nie trzeba ich tak często wymieniać. To dobrze, bo zmiana oświetlenia LED w akwarium wiąże się z większymi komplikacjami niż przy innych żarówkach. Duża zaletą popularnych ledów jest także fakt, że doskonale sprawdzą się zarówno w płytszych jak i głębszych zbiornikach. Dodatkowo można wybrać modele z możliwością zmiany barwy światła, dzięki czemu mogą pełnić funkcję dekoracyjną. Oświetlenie LED w akwarium prezentuje się nie tylko nowocześnie, ale przede wszystkim elegancko. Dobranie odpowiedniego natężenia światła sprawi, że woda będzie przejrzysta, a podkreślone przez światło ubarwienie rybek idealnie uwydatni piękno hodowli.

Przy oświetleniu LED akwarium należy upewnić się, że diody są dobrze wentylowane – co prawda nie wytwarzają one tyle ciepła co inne źródła światła, ale niekiedy generują niewielkie jego ilości w górę. Z tego powodu potrzebna jest odpowiednia cyrkulacja powietrza wokół taśmy LED.

Jak oświetlić akwarium z zewnątrz?

Przy odpowiednim oświetleniu akwarium, lampy oświetlające zbiornik są w zasadzie zbyteczne. Wyjątkiem są akwaria otwarte, w których nie ma możliwości umieszczenia żarówki w pokrywie. Do oświetlenia tego typu zbiorników stosuje się najczęściej lampy wiszące lub stołowe, które umieszcza się bezpośrednio nad akwarium – pamiętając o załamującym się świetle. Obydwa typy oświetleń mają jednak wady. Lampy stołowe utrudniają dostęp do zbiornika. Lampy wiszące z kolei muszą być zawieszone na odpowiedniej wysokości, by do wody dostawała się odpowiednia ilość światła. Innym rozwiązaniem są specjalne lampy zewnętrzne do akwarium, które montuje się na specjalnych stelażach. Większość akwarystów zdecydowanie wybiera jednak kryte akwaria, które lepiej chronią przed zanieczyszczeniami z zewnątrz i pozwalają na łatwiejszą kontrolę temperatury wewnątrz.

Dobrze oświetlone akwarium może stać się nie tylko piękną ozdobą wnętrza, ale również niesamowitym źródłem światła w pomieszczeniu.